Leiderschap is een werkwoord, geen eigenschap
Dit is de nieuwe lijfspreuk van de bekende hoogleraar management Henry Mintzberg, die hij gebruikte in een interview over zijn nieuwe boek aan Management & Literatuur.
Leiderschapskwaliteiten vormen maar een klein onderdeel van het geheel van leiding geven. Minstens even belangrijk zijn aspecten als informatie, actie, betrokkenheid en hoe je contacten legt. Een goed begin is leiderschap te definiëren als goed uitgevoerd management, niets meer en niets minder.
Leiderschap: een werkwoord
Leiderschap is een werkwoord, geen eigenschap. Een dirigent kan niet zo maar onvoorbereid met zijn stokje voor een hem onbekend orkest gaan staan zwaaien. Zonder oefening kan zelfs de beste dirigent geen prestatie uit het orkest halen. Zo’n orkest is een complexe organisatie die goed gemanaged moet worden en waar dagelijkse training een onderdeel van succes vormt. Een goede dirigent is een manager die tussen de orkestleden in staat.
Op de werkvloer
Een manager moet niet alleen van theorieën en modellen uitgaan, maar een dag in de praktijk meelopen en precies kijken wat er gebeurt. De meest succesvolle ondernemers staan met hun laarzen in de modder. Zij begrijpen, als we praten over de pull strategie, dat je in contact moet komen met je klant. Daarom staan de beste ondernemers regelmatig op de winkelvloer.
Vitale informatie blijkt vaak via de informele kanalen doorgegeven te worden, mondeling bijvoorbeeld; leiders die zich isoleren lopen de boodschap mis. Het is makkelijk om vanuit een ivoren toren te roepen dat “de verkoopcijfers met 10% omhoog moeten of je vliegt eruit.” Veel moeilijker is het om samen met je mensen te zoeken naar de mogelijkheid om de verkoopcijfers met 10% omhoog te sturen. Daarom werkt het beste management ook in relatief kleine bedrijven, waarin de leider dicht bij zijn medewerkers staat. In grote bedrijven raakt de leider het zicht op de werkvloer kwijt.
Veel wordt er gesproken over een nieuwe commerciële benadering van de branche waarin de mogelijkheden van internet een belangrijke rol spelen. Internet brengt de mensen echter niet dichter bij elkaar. Het centrale effect is juist dat ze gemeenschappen omzetten in oppervlakkige netwerken. Goed management door direct persoonlijk contact wordt zo ondergraven door ontwikkelingen in de samenleving waar je geen invloed op hebt. De leider denkt door onder andere e-mail goed overzicht te houden, maar heeft niet door dat digitaal contact minder persoonlijk is.
Nieuwe kijk op management
De beste leiders zijn diegene die heen en weer kunnen schakelen tussen het conceptuele en het concrete, tussen theorie en praktijk. Deze nieuwe kijk op management is onderzocht en uitgewerkt tijdens het laatste afstudeersemester van TMO waarin de studenten Chloe Aufderheijde en Nicole Aukema duidelijk in kaart gebracht hebben dat toekomstige managers zich moeten aanpassen aan de Einstein-generatie om succesvol leiding te kunnen geven. Over die nieuwe manier van managen volgende keer meer.